- Vườn nhà có mấy rặng chè tươi. Khi tôi 6-7 tuổi, rặng nhỏ đã cao ngang người, rặng lớn thì cao gấp đôi, gấp ba.
Vùng đất này nhiều đá ong, chè ngon và nước giếng pha chè cũng ngọt.
Mấy năm trước, sang làng bên hái chè mang đi Hà Nội tặng cho mấy người bạn. Cây chè cao vút, phải trèo lên mới hai được.
Nếu vườn chè nhà tôi còn, chắc cũng đã bằng tầm này.
Quê ngoại tôi cách nhà 7km thôi, nhưng không có cây chè. Mọi người thường hái chè về cho bà uống dần.
Dưới tán chè là những hàng rau ngót. Hái chè cũng như hái rau. Kiểu “đại lãn” một tay cầm rổ một tay bứt lá hoặc bẻ cành là bị mắng ngay. Cách hái như vậy làm tổn hại đến cây. Phải chọn lá vừa già tới, một tay cầm phía trên cành, một tay bứt ngược xuống, được một hai nắm là vừa một ấm chè tươi.
Nếu để dùng lâu ngày, thì lá phải còn nguyên không bị dập. Rửa sạch sẽ, còn ướt nước rồi để vào túi bóng. Ngày xưa đâu có tủ lạnh như bây giờ.
Khi pha chè, bà mang ấm tích ra sân giếng, rửa sạch. Lá chè cũng được rửa nhiều lần cho thật sạch. Nếu muốn uống ngay có thể vò cho dập lá. Nếu muốn để được lâu hơn, thì để nguyên. Nhưng thường thì một ấm chè tươi cũng chỉ để uống trong ngày. “Chè hâm lại, gái ngủ [đến] trưa” là đều các cụ rất không vừa lòng.
Nước để pha chè là nước giếng khơi, nước giếng đá ong càng tốt. Ở quê ngoại tôi thì thường dùng cả nước mưa, hoặc nước giếng làng.
Mấy đứa nhỏ trong nhà, việc đun nước cũng phải được dạy. Dù dùng rơm hay củi, thì cũng phải để lửa nỏ kẻo nước sẽ òi khối.
Nước sôi thì tưới một nước để tráng chè tráng ấm. Nước hai rót lưng lưng rồi cho vào ấm ủ. Uống nước chè thường dùng bát con hoặc cốc to.
Ngồi bên hiên nhà uống nước chè, bà thường kể chuyện xưa. Chuyện đời, chuyện người, chuyện cổ tích.
Trong câu chuyện đời của bà thường có chữ “Ngõi”. Hôm qua bà đi ăn đám giỗ, gặp bác này bác kia. Bác chuyện anh này chị nọ, vẫn nhớ bà lắm. Thi thoảng gặp đây đó vẫn cứ hỏi thăm, hoặc nhờ người đi qua thì gửi tấm bánh, miếng quà. Bà cũng thường kể về người này người kia, không biết bây giờ ở phương trời nào, còn sống hay đã mất. Nhưng bà nhớ lắm. Ngày trước sống với nhau rất có tình. Dù cuộc sống khó khăn, í ới nhau dù có bát canh ngon hay rổ khoai, khóm sắn...
Tôi chẳng hiểu “ngõi” là gì. Nhưng trong người cứ hình thành dần nên một nét tính cách. Điều này trở thành một giá trị vô hình trong truyền thống gia đình. Trân trọng, nhớ ơn, thường nhắc.
Tôi cũng không thấy ai dùng chữ này. Mặc dù bản thân được học nhiều môn về ngôn ngữ trong trường đại học.
Tôi tìm tra trên mạng, thì có một kết quả nói rằng: Ngõi là từ cổ, là “nghĩa”. Tôi mới hiểu ra rằng, cái Nghĩa trong nho học “Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín” trong dân gian thật nhẹ nhàng mà vẫn đầy ắp giá trị con người.
Tôi vào Nam ra Bắc, gặp gỡ biết bao con người, từ già đến trẻ. Giờ đây, có Facebook kết nối rộng rãi, nhưng vẫn không gặp lại hết được những ân tình xưa. Cuộc sống ở Hà Nội, cũng có nhiều đổi thay, dù cách nhau không xa mấy, nhưng vì công việc riêng cũng hiếm khi gặp nhau. Nhiều khi nhớ đến mà rưng rưng.
Đêm mưa, ngồi bên ấm trà ngoài ban công khu tập thể, tôi kể cho cậu em nghe về chuyện Hà Dĩ Thâm trong cuốn “Bên nhau trọn đời” của Cố Mạn. Là một nam thần trong giới luật sư, sống lạnh lùng, tránh xa truyền thông. Nhưng có lần, vì chương trình ấy có nhiều view nên anh đã nhận lời phỏng vấn. Thì ra, anh mong rằng qua những chương trình như vậy, biết đâu cô gái năm xưa - Triệu Mặc Sênh có thể nhìn thấy anh, biết rằng anh vẫn sống, vẫn ở thành phố này.
Gặp nhau đây, nhân duyên trong kiếp này yêu thương đáng quý vô cùng. Mọi thứ đều sẽ ghi vào trời đất, một đoạn nào đó ta lại gặp nhau.
